W ostatnich latach można obserwować rewolucję w podejściu do udaru mózgu. Schorzenie to często uważa się za chorobę niepoddającą się leczeniu, jednak obecnie można nie tylko zapobiec wielu udarom, lecz także leczenie w ostrym okresie może mieć istotny wpływ na końcowe rezultaty. Zorganizowana opieka w obrębie oddziału udarowego wyraźnie zmniejsza umieralność. 29 października obchodzimy „Dzień Udaru Mózgu”.
Co to jest?
Udar mózgu to obumarcie części tego narządu, do którego dochodzi na skutek zatrzymania dopływu krwi. Specjaliści wyróżniają dwa główne typy udaru mózgu. Pierwszy z nich to udar niedokrwienny – stanowi przeważającą większość przypadków udaru mózgu, czyli około 4 na 5. Jest wywołany zatrzymaniem dopływu krwi do mózgu, rozwija się, gdy tętnica zaopatrująca mózg w krew staje się niedrożna, przez co komórki mózgu otrzymują niewystarczającą ilość krwi. Udar niedokrwienny może być wtórnie ukrwotoczniony. Z kolei udar krwotoczny jest wywołany wylewem krwi do mózgu z pękniętego naczynia krwionośnego. Zalicza się do niego krwotoki podpajęczynówkowe i śródmózgowe. Jak podaje portal luxmed-diagnostyka.pl: „najczęstszą przyczyną udaru krwotocznego jest nadciśnienie tętnicze. Do innych przyczyn należą: pęknięcia tętniaka lub innych wad naczyniowych, malformacje naczyniowe, uszkodzenia śródbłonka naczyń kapilarnych, zaburzenia krzepnięcia, zażywanie amfetaminy i kokainy”.
Objawy
Według portalu medonet.pl: „udar mózgu może dawać przeróżne objawy – w zależności od tego, który fragment mózgu został uszkodzony. Blokada tętnicy sprawia, że krew nie dociera do obszaru mózgu, który zwykle był przez nią zaopatrywany. Jeśli jednak w tej części mózgu znajdują się ośrodki odpowiadające za kluczowe funkcje życiowe – np. zlokalizowane w pniu mózgu ośrodki odpowiedzialne za oddychanie i krążenie krwi – skutki ich niedokrwienia mogą być rozległe i bardzo poważne. Warto zwrócić uwagę, że za najczęstsze objawy udaru mózgu uznaje się: zaburzenia widzenia – u chorych może wystąpić podwójne widzenie lub znacznie ograniczone pole widzenia, a nawet całkowita utrata widzenia; zwykle te zmiany występują w jednym oku; problemy z równowagą i koordynacją ruchów, które sprawiają, że chory potyka się, porusza się w dziwny sposób, ma kłopoty w ubieraniu się oraz upuszcza różne przedmioty; osłabienie mięśni twarzy, przejawiające się np. przez opadanie kącika ust; niedowład kończyny dolnej lub górnej, albo obu jednocześnie (po jednej stronie ciała); pacjenci często uskarżają się na problemy z poruszaniem ręką lub nogą, zdarza się, że nie są oni w stanie wykonać najprostszego ruchu; temu osłabieniu często towarzyszy uczucie zdrętwienia połowy ciała lub jakiegoś konkretnego obszaru ciała; bardzo silny ból głowy, pojawiający się nagle i niespodziewanie (dotyczy to szczególnie pacjentów z krwotokiem podpajęczynówkowym), niedowład mięśni języka i gardła powodujący trudności w mówieniu oraz połykaniu pokarmów; pacjent podczas jedzenia może się krztusić, może wystąpić też dyzartria – zaburzenia artykulacji, które uniemożliwiają zrozumienie mowy; utrata przytomności – rozległy udar sprawia, że pacjent jest bardzo senny, a jego mowa jest nielogiczna; chory nie wie, co się z nim dzieje lub całkiem traci przytomność”.
Co robić po zaobserwowaniu objawów?
Udary mózgu, niezależnie od stopnia nasilenia objawów, uznaje się za stan bezpośredniego zagrożenia życia. Niezwykle ważna jest więc szybka reakcja otoczenia, umożliwiająca szybkie podjęcie leczenia szpitalnego na specjalnym oddziale wyspecjalizowanym w terapii pacjentów z udarem. Jeśli więc zauważymy u siebie lub u kogoś w naszym otoczeniu niepokojące objawy, które mogą wskazywać na udar mózgu, należy jak najszybciej wezwać pogotowie ratunkowe i poinformować dyspozytora o swoich podejrzeniach. Może on wówczas przekazać te dane ekipie ratunkowej, która zawiezie pacjenta prosto na oddział udarowy. W tym wypadku każda sekunda się liczy – szybkie i sprawne przetransportowanie chorego do szpitala może ocalić jego życie i uchronić go przed ciężką niepełnosprawnością. Zdecydowanie nie należy czekać, aż objawy ustąpią same, nie powinno się też przyjmować na własną rękę żadnych leków ani jechać samemu do szpitala. W przypadku udaru nie pomoże też wizyta u lekarza rodzinnego.
Red.
Źródła i cytaty
neurologia-praktyczna.pl
medonet.pl
luxmed-diagnostyka.pl